چگونه سلامت کلیه ها مشخص می‌شوند؟

چکیده : تشخیص سلامت کلیه ها با آزمایش bun و پیشگیری از مشکلات کلیوی

کلیه‌های شما به اندازه قلب و ریه‌ برای سلامتی مهم هستند. کار اصلی این ارگان حذف مواد زائد از بدن شما است. تقریبا تمام افراد دو کلیه در دو طرف ستون فقرات و زیر دنده‌های پایینی دارند. برای بررسی سلامت کلیه‌ها آزمایش‌های زیادی انجام می‌شود که یکی از مهم‌ترین آنها آزمایش blood urea nitrogen یا BUN است. در این مقاله به تفضیل به بررسی سوال” Blood Urea Nitrogen چیست؟” می‌پردازیم. مهمان ما باشید تا در خصوص این آزمایش مهم بیشتر بدانید.

Blood urea nitrogen چیست؟

BUN یا آزمایش نیتروژن اوره خون می‌تواند اطلاعات مهمی در مورد عملکرد کلیه‌های شما ارائه دهد. وظیفه اصلی کلیه‌ها، حذف مواد زائد و مایعات اضافی از بدن است. اگر بیماری کلیوی دارید، این مواد زائد در خون شما تجمع می‌یابد. با گذشت زمان تجمع مواد زائد سبب بروز مشکلاتی مانند: فشار خون بالا، کم خونی و بیماری قلبی می‌شود.

تست BUN میزان نیتروژن اوره در خون شما را اندازه گیری می‌کند. نیتروژن اوره یک ماده زائد است که کلیه‌ها آن را از خون خارج می‌کنند. بالا بودن BUN در آزمایش خون ممکن است نشانه‌ای از عدم عملکرد یا عملکرد غیر موثر کلیه‌های شما باشد. افرادی که به تازگی به بیماری کلیوی مبتلا می‌شوند، ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند. آزمایش BUN می‌تواند به کشف مشکلات کلیوی در مراحل اولیه یعنی زمانی که درمان می‌تواند مؤثرتر باشد، کمک کند.

دلایل انجام آزمایش BUN

آزمایش نیتروژن اوره خون (BUN) یک آزمایش خون است که برای ارزیابی عملکرد کلیه تجویز می‌شود. این آزمایش اغلب همراه با سایر آزمایشات خون، مانند آزمایش خون کراتینین، برای تشخیص و بررسی روند درمان بیماری‌های کلیوی انجام می‌شود. مشکلات و بیماری‌هایی که آزمایش BUN می‌تواند به تشخیص آنها کمک کند، شامل موارد زیر است:

• آسیب کبدی
• سوء تغذیه
• گردش ضعیف مایعات
• کم آبی بدن
• انسداد مجاری ادراری
• نارسایی احتقانی قلب
• خونریزی گوارشی

از نتایج این آزمایش برای تعیین اثربخشی درمان دیالیز و معاینات منظم، در طول یا بعد از درمان بیماری دیابت استفاده می‌شود. در حالی که آزمایش BUN به طور موثری مقدار نیتروژن اوره را در خون اندازه گیری می‌کند، اما در خصوص تشخیص علت افزایش یا کاهش بیش از حد نیتروژن اوره سر نخی را ارائه نمی‌دهد.

تفسیر آزمایش BUN و بررسی عملکرد کلیه‌ها

پس از پاسخ به سوال” Blood urea nitrogen چیست؟” بهتر است بدانید که نتایج آزمایش BUN در اغلب آزمایشگاه‌ها بر حسب میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL) و در سطح بین المللی بر حسب میلی مول در لیتر (mmol/L) اندازه گیری می‌شود. به طور کلی مقدار نرمال BUN و کراتینین در خون در محدوده ۶  تا ۲۴ میلی گرم در دسی لیتر (۲.۱ تا ۸.۵ میلی مول در لیتر) برای BUN و در مردان ۰.۷ تا ۱.۳ و در زنان ۰.۶ تا ۱.۱ میلی گرم در دسی لیتر برای کراتینین است.

محدوده نرمال ممکن است بسته به محدوده مرجع گزارش شده توسط آزمایشگاه، جنسیت، سن و شرایط پزشکی افراد متفاوت باشد. بنابراین بهترین راه این است که از پزشک خود بخواهید نتایج آزمایش شما را برایتان تفسیر کند. سطح نیتروژن اوره با افزایش سن بیشتر می‌شود. نوزادان نسبت به سایر افراد سطوح BUN پایین‌تری دارند. محدوده دفع نیتروژن اوره در کودکان متفاوت است. به طور کلی سطح بالای BUN به این معنی است که کلیه‌ها به خوبی کار نمی‌کنند.

افزایش BUN در اغلب موارد به دلایل زیر رخ می‌دهد:

• کم آبی بدن ناشی از عدم نوشیدن مایعات به اندازه کافی یا بروز مشکلاتی گوارشی
• انسداد مجاری ادرار
• نارسایی احتقانی قلب یا حمله قلبی
• خونریزی گوارشی
• شوک
• سوختگی شدید
• مصرف برخی از داروها، مانند آنتی بیوتیک‌ و استروئیدها (سبب افزایش یا کاهش سطحBUN می‌شود)
• بارداری
• پیری
• داشتن رژیم غذایی با میزان پروتئین بالا

علائم بالا بودن BUN در آزمایش خون

سطوح بالای BUN می‌تواند نشان دهنده وجود مشکلات مختلفی در کلیه‌های شما باشد. با پزشک خود در مورد آنچه که ممکن است باعث ایجاد درد و آسیب به کلیه‌های شما شده باشد، صحبت کرده و روند درمانی مناسب خود را شروع کنید.

بالا بودن BUN در آزمایش خون می‌تواند نشان دهنده موارد زیر باشد:

• کم آبی بدن
• انسداد مجاری ادراری (انسداد از دفع ادرار)
• نارسایی احتقانی قلب (زمانی که قلب شما آن طور که باید خون را به قسمت‌های مختلف بدن پمپاژ نمی‌کند)
• جراحات سوختگی
• استرس
• حمله قلبی
• خونریزی گوارشی (خونریزی در دستگاه گوارش شما، مانند معده، روده یا مری)

علائم پایین بودن BUN در آزمایش خون

کاهش غیرطبیعی سطح BUN نادر است. اگر سطح BUN شما در آزمایش پایین نشان داده شده، می‌تواند نشان دهنده موارد زیر باشد:

• بیماری کبد
• سوء تغذیه (زمانی که رژیم غذایی شما حاوی مواد مغذی کافی نباشد یا اینکه به دلایلی دستگاه گوارش نتواند آنها را به خوبی جذب کند)
• هیدراتاسیون بیش از حد (ذخیره بیش از حد مایعات)

*دقت کنید! آزمایش BUN راهی برای تشخیص علت و منشا این مشکلات نیست، بنابراین برای تشخیص علت بیماری، پزشک آزمایش‌های بیشتر و تخصصی‌تری را تجویز می‌کند.

نکات لازم پیش از آزمایش BUN

برای انجام آزمایش BUN نیاز به رعایت شرایط خاصی نیست. برخلاف بسیاری از آزمایش‌ها برای سنجش سطح نیتروژی اوره، نیاز به ناشتایی ندارید؛ بنابراین می‌توانید به طور معمول غذا و نوشیدنی‌های شیرین مصرف کنید. پزشک شما احتمالا این آزمایش را همراه با سایر آزمایشات مرتبط با سنجش کارکرد کلیه تجویز می‌کند. به هر حال بهتر است بعد از انجام آزمایش به مدت ۱۰ دقیقه به آرامی بنشینید و مواد غذایی شیرین مصرف کنید تا احساس سرگیجه و تهوع نداشته باشید. همچنین از انجام کارهایی که دقت بالا نیاز دارند(مانند رانندگی) بپرهیزید. انجام این آزمایش عوارضی ندارد اما اگر دچار کم خونی شدید هستید، با مصرف مکمل‌های حاوی آهن، خون از دست رفته خود را جبران کنید.

تشخیص مشکلات کلیوی در منزل با هومکا!

مقدار نرمال BUN و کراتینین به پزشک در ارزیابی عملکرد کلیه‌ها کمک می‌کند. آزمایش BUN را می‌توان به طور مستقل بررسی کرد، اما معمولاً همراه با سایر آزمایش‌های تکمیلی تجویز می‌شود تا نتایج ارزیابی گسترده‌تری از وضعیت کلیه‌های شما ارائه دهد.

انجام آزمایش در مراکز درمانی همواره با ریسک ابتلا به انواع بیماری‌های ویروسی همراه است. پیشنهاد ما این است که از خدمات آزمایش در منزل شرکت هومکا استفاده کنید. شرکت هومکا انواع خدمات آزمایش در منزل را زیر نظر بیمه پایه و تکمیلی و در استان تهران و سایر شهرهای کرج، شیراز، اصفهان، اهواز، مشهد، رشت، تبریز و قزوین ارائه می‌دهد. اگر قصد انجام خدمات آزمایش در منزل را دارید، می‌توانید با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ بگیرید یا به وبسایت هومکا به نشانی www.homeca.ir مراجعه فرمایید.